Özlem SARSIN
Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelikte 31 Ağustos 2023 tarihinde yapılan değişiklikle, ilan platformlarına getirilen, ilan verenin kimlik bilgilerini ve ilan verme yetkisini doğrulama yükümlülüğü kapsamında Ticaret Bakanlığı tarafından kurulan Elektronik İlan Doğrulama Sistemi (EİDS) yakın zamanda uygulanmaya başlayacak.
T.C. Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü Sektörel Ticaret ve Taşınır Rehni Dairesi Başkanı Erdem Karaman, kimliği belli olmayan ilan portalları üyelikleri, manipülatif fiyat artışları, sahte ilanlar, tüketici mağduriyeti, ilanlardaki bilgi kirliliği gibi sorunların çözülmesi amacıyla Elektronik İlan Doğrulama Sisteminin oluşturulduğunu belirtti. Teknik çalışmaların tamamlanmasının devamında EİDS’yi yakın zamanda uygulamaya geçirmeyi planladıklarını ifade eden Karaman, toplantının sistemi geliştirmeye katkı sağlayacağını ifade etti.
Genç: Pilot uygulama süreci belirlensin
Kasım 2023’te kimlik ve yetki doğrulamalarıyla ilgili düzenlemenin sektör hayatına girdiğini ve ilk uyum gösteren platformun Sahibinden.com olduğunu ifade eden Sahibinden.com Mevzuat ve Rekabet Uyum Başkanı Derya Genç, bu konuda Ticaret Bakanlığından beklentilerinin, her mecraya aynı düzenlemelerin uygulanması yönünde olduğunu belirtti. Genç, ayrıca, EİDS uygulaması için bir pilot süreç belirlenerek ortaya çıkabilecek sorunların kayıt altına alınması ve çözüme yönelik sektör temsilcileriyle görüş alışverişinde bulunulması yönünde beklentileri olduğunu dile getirdi.
Emlakjet Müşteri Deneyimi Direktörü Cansu Demir ise, Elektronik İlan Doğrulama Sistemi’ne ilan girişi ve sistemin aktif ilan, pasif ilan ve süresi dolan ilan panellerine ilişkin bilgiler verdi. Ayrıca taşınmaz sahiplerinin, e-devlet üzerinden ilan izni vermesine ilişkin basın bülteni, haber ve kamu spotları, TV ve dijital mecralarda yayın yapılması gerekliliğine dair görüşünü dile getirdi. Konuşmaların ardından yetkililer katılımcıların sorularını yanıtladı.
“Sektör zapturapt altına alınıyor”
İzmir Ticaret Odası Meclis Üyesi ve Gayrimenkul Faaliyetleri Komitesi Üyesi Adnan Bozbay, Taşınmaz Ticareti Bilgi Sistemi (TTBS) ve Elektronik İlan Doğrulama Sistemi (EİDS) sistemlerinin emlakçıları ve sektördeki portalları düzenleyen çalışmalar olduğunu söyleyerek, söz konusu sistemlerle sektörün zapturapt altına alınacağını ifade etti.
Taşınmaz ticareti yapacak kişilerin tüm bilgileri TTBS sistemine girildiğini, İzmir Ticaret Odası’na kayıtlı 2 bin üye ve Emlakçılar Odası’na kayıtlı 3 bin 500 üyenin sistemde yer aldığını belirten Bozbay, Türkiye genelinde ise 66 bin kayıtlı emlakçının sistemde yer aldığını söyledi. Kaçak olanları ise tespit ettirip kapattırdıklarına işaret eden Bozbay, “Emlak ticareti yapmak için gerekli olan 5 kriteri sağlayan emlak firmaları TTBS’ye girmek durumunda. Öte yandan sistemin ikinci ayağı olan EİDS sistemi ile de gayrimenkul kayıtları ve mal sahipleri kayıt altına alınıyor.
Burada da emlak portalları sisteme dahil olacak. Türkiye’de faaliyet gösteren 4 portal Zingat, Hepsi Emlak, Emlak Jet ve Sahibinden. com sisteme girdi. Emlakçıların mal sahibi tarafından yetkilendirilmesi gerekiyordu. Bundan böyle emlakçının gayrimenkulü satması veya kiralaması işlemleri resmiyet kazanacak. Emlakçıların yanıltıcı işlemleri son bulacak, emlak fiyatlarını mal sahibinin bilgisi dışında değiştiremeyecek, fahiş fiyat politikasının önüne geçilebilecek.
Devlette ciddi bir istatistik olacak. Devletin emlakta yaşanan vergi kaybının önüne geçilebilecek. Korsan site kurup emlak pazarlamaya çalışanlar da kapanacak. Sisteme uymayanlara büyük cezai şartlar uygulanacak. Bugüne kadar emlak dijital dünyasına dönük kurallar yoktu. Eylül ayında EİDS sistemi deneme çalışmaları başlayacak ve yıl sonuna kadar sürecek” bilgisini verdi.
“Kaçak emlakçılığın önü kapanıyor”
İzmir Emlakçılar Odası Başkanı Mesut Güleroğlu, yürürlüğe giren Taşınmaz Ticaret Yönetmeliği’ne ek olarak EİDS uygulamasının getirileceğini söyleyerek, Elektronik İlan Doğrulaması Sistemi ile artık kaçak emlakçıların, Ticaret Bakanlığı’ndan yetki almayan emlak ofislerinin hiçbir şekilde emlak portallarına ilan giremeyeceğini belirtti. Güleroğlu, “Yani kaçak emlakçılığın önü kapanıyor burada. Asıl mevzu bu. Bütün portallar bakanlık ile birlikte çalışmalarını yapıyorlar.
Ocak ayında sistem yürürlüğe girecek. Tapu Kadasto, Ticaret Bakanlığı ve portallar omuz omuza çalışıyor. Bir yazılım oluşturuyorlar ve birbirleri ile update ediyorlar. Bir başkasından evin satılık veya kiralık olduğunu öğrenenler portallara ilan veremeyecek. Eskiden sahte ilanlar vardı, artık ocak ayından sonra ortadan kalkacak bu durum. Sahibinden olan ilanlarda da, mülk sahibinin 1. derece yakını mülkün kiralık ya da satılık ilanını verebilecek.
Onun haricinde kimse ilanın satışı ile ilgili çalışmasını yapamayacak. İzmir’de bin 500- 2 bine yakın ilanın ortadan kalkacağını tahmin ediyoruz. Bu çalışmanın bir an önce bitirilip yasanın yürürlüğe girmesini istiyoruz. Bizler de sıkıntı yaşıyoruz arada kalıyoruz. Bunun vergisel boyutu da var. Herkes evinin gerçek değerinden vergisini ödeyecek” dedi.
Elektronik İlan Doğrulama Sistemi nedir?
1 Kasım 2023’te hayata geçirilen EİDS’nin ilk aşaması olan kimlik doğrulama uygulamasında, ilan sitelerinde ilan vermek isteyen herkesin E-Devlet Kapısı üzerinden kimlik bilgileri doğrulanıyor. Böylece, kimlik bilgileri doğrulanmayan kişiler, ilan platformlarında ilan girişi yapamıyor.
İkinci aşama olan yetki doğrulama uygulaması ise yakında devreye alınıyor. Yetki doğrulaması uygulaması ile ilan platformlarındaki emlak ilanları sadece taşınmazın sahibi, taşınmaz sahibinin 2. dereceye kadar kan hısımları veya eşi ile taşınmaz sahibince EİDS üzerinden yetkilendirilen yetki belgeli emlak işletmelerince verilebilecek.
EİDS ile birlikte ilan platformlarında yer alan sahte ve aldatıcı ilanların ve bu ilanların yol açtığı spekülatif fiyat artışlarının önlenmesi, ilan kirliliğinin, tüketici mağduriyetlerinin, yetki belgesiz ve kayıt dışı emlakçılık faaliyetlerinin engellenmesi amaçlanıyor.
